Pe̍h-ōe-jī pán-pún
Kin-á-ji̍t hong-thai-thiⁿ, êng-êng tī chhù-lāi m̄-chai-iáⁿ beh chhòng-siáⁿ-mih, só͘-í siūⁿ-kóng lâi siá chi̍t-kóa kap Tâi-gí iú-koan ê mi̍h-kiāⁿ.
M̄-chai-iáⁿ ta̍k-ê kám tùi Bân-lâm-gí ū liáu-kái? Bân-lâm-gí ê Hàn-jī-im ū hun-chò nn̄g-lūi, chi̍t-chióng sī pe̍h-ōe-im, lēng-gōa chi̍t-chióng sī tha̍k-chheh-im. Pe̍h-ōe-im thong-siông sī it-poaⁿ lán-lâng khai-káng ê sî khah chia̍p teh iōng ê, tha̍k-chheh-im sī liām kó͘ si-sû teh iōng ê, thiaⁿ--khí-lâi khah bûn-ngá.
Chit-má, góa beh lâi thó-lūn pe̍h-ōe-im kap tha̍k-chheh-im chi-kan ê gí-im chha-pia̍t.
1. Iông-seng Ūn-bóe
Kap tha̍k-chheh-im pí-kàu, lán ē hoat-hiān pe̍h-ōe-im ê phīⁿ-im ūn-bóe thòe-hòa, kan-na kā bó-im phīⁿ-hòa niā-niā. Siong-tùi lāi-kóng, tha̍k-chheh-im ū kā -m, -n, -ng ê phīⁿ-im ūn-bóe pó-liû--khí-lâi.
Lē (tò-pêng tha̍k-chheh-im, chiàⁿ-pêng pe̍h-ōe-im):
林lîm lâⁿ
看khàn khòaⁿ
洋 iông iûⁿ
2. Ji̍p-siaⁿ Ūn-bóe
Kâng-khoán, pe̍h-ōe-im ê ji̍p-siaⁿ ūn-bóe mā ū thòe-hòa ê chêng-hêng, chhun siaⁿ-mn̂g that-im niâ. Tha̍k-chheh-im ū kā tiong-kó͘ ê saⁿ-thò siu-bóe-im -p, -t, -k oân-chéng pó-liû.
Lē (tò-pêng tha̍k-chheh-im, chiàⁿ-pêng pe̍h-ōe-im):
甲kap kah
八pat peh
石sek sia̍h
3. Siang-sûn that-im
Tī chit-ê hong-bīn, tian-tò-sī pe̍h-ōe-im khah ū tiong-kó͘ gí-im ê te̍k-sek. Tiong-kó͘ chêng-kî ê Hàn-gí pēng bô sûn-khí chhat-im, kan-na siang-sûn that-im niâ. M̄-kò tī tiong-kó͘ āu-kî (chha-put-to sī Sòng-tiâu hit-tang-chūn) ê sî-chūn, siang-sûn siaⁿ-bó 幫滂並明 hoat-seng chhat-im-hòa, hun-hòa--chhut khin-sûn siaⁿ-bó 非敷奉微. Tī Bân-lâm-gí ê pe̍h-ōe-im iû-goân kā chit-ê gí-im pó-liû--khí-lâi. Tha̍k-chheh-im in-ūi khì bô͘-hóng hit-tang-chūn tiong-goân ê koaⁿ-ōe, só͘-í khah sêng hiān-tāi ê phó͘-thong-ōe, m̄-kò khó-lêng sī bē-hiáu hoat f- ê im, kā i tòng-chò sī h- ê im ah.
Lē (tò-pêng tha̍k-chheh-im, chiàⁿ-pêng pe̍h-ōe-im):
飛hui poe
芳hong phang
Í-siōng sī Bân-lâm-gí chi-tiong nn̄g-chióng gí-im chú-iàu ê chha-pia̍t. Nā-sī āu-pái koh ū siūⁿ-tio̍h pa̍t-iūⁿ, góa ē lâi kā i pó͘ oân-choân.
漢字版本
今仔日風颱天,閒閒佇厝內毋知影欲創啥物,所以想講來寫一寡佮台語有關兮物件。
毋知影逐个敢對閩南語有瞭解?閩南語兮漢字音有分做兩類,一種是白話音,另外一種是讀冊音。白話音通常是一般咱人開講兮時較捷咧用兮,讀冊音是唸古詩詞咧用兮,聽起來較文雅。
這馬,我欲來討論白話音佮讀冊音之間兮語音差別。
1. 陽聲韻尾
佮讀冊音比較,咱會發現白話音兮鼻音韻尾退化,干焦共母音鼻化爾爾。相對來講,讀冊音有共 -m, -n, -ng 兮鼻音韻尾保留起來。
例(倒爿讀冊音,正爿白話音):
林lîm lâⁿ
看khàn khòaⁿ
洋 iông iûⁿ
2. 入聲韻尾
仝款,白話音兮入聲韻尾嘛有退化兮情形,賰聲門塞音耳。讀冊音有共中古兮三套收尾音 -p, -t, -k 完整保留。
例(倒爿讀冊音,正爿白話音):
甲kap kah
八pat peh
石sek sia̍h
3. 雙脣塞音
佇這个方面,顛倒是白話音較有中古漢語兮特色。中古前期兮漢語並無脣齒擦音,干焦雙脣塞音耳。毋過佇中古後期(差不多是宋朝彼當陣)兮時陣雙脣聲母幫滂並明發生擦音化,分化出輕脣聲母非敷奉微。佇閩南語猶原共這个語音保留起來。讀冊音因為去模仿彼當陣中原兮官話,所以較成現代兮普通話,毋過可能是袂曉發 f- 兮音,共伊當作是 h- 兮音矣。
例(倒爿讀冊音,正爿白話音):
以上是閩南語之中兩種語音主要兮差別。若是後擺閣有想著別樣,我會來共伊補完整。
對閩南語拼音有什麼問題的話
歡迎大家提問,會盡量回覆